6.3.6.2 Onder gietingen met cementgebonden mortels

In onderstaande figuur is een schematische weergave gegeven van een ondergieting van een stalen oplegging.

Voor de proef kan de onderankerplaat vervangen worden door 2 platen á 18 mm multiplex. Het zijn twee platen om tijdens de test te kunnen experimenteren met de mate van “overhoogte” van de gietmortel boven de onderzijde van de ankerplaat. Deze platen wel verzwaren om opdrijven tijdens de test te voorkomen.

Figuur 6.3.6.2.a Voorbeeld van een ondergieting

De test dient uitgevoerd worden op schaal één op één. Juist grote opleggingen hebben grote risico’s op bijvoorbeeld luchtbellen. De testopstelling moet rekening houden met alle feitelijke werkomstandigheden zoals de werkhoogte, werkruimte, controleerbaarheid, aanwezigheid ankers/doken, laagdikte en bereikbaarheid.

Voorbeelden:

  • Doe geen proef met gieten uit emmers als de werkhoogte maar 25 cm is! In dat geval moet de mortel verpompt worden. Dit dient dan ook in de proef gesimuleerd te worden. In de handel zijn eenvoudige handpompen beschikbaar, waarmee heel gedoseerd en beheerst kleine hoeveelheden verwerkt kunnen worden. Voor grotere hoeveelheden, > +/- 200 kg is het aan te bevelen om voor elektrisch aangedreven pompen te kiezen.
  • Als de oplegging aangestort wordt, nadat het dek gereed is of bij renovatie van opleggingen onder een bestaand dek, moet de test worden uitgevoerd met een gesimuleerd dek. Deze simulatie kan eenvoudig een Stelcon-plaat zijn, welke op een steiger rust. Op de beschikbare hoogte wordt dan de proefopstelling ondergoten onder het dek en op de beschikbare randafstand uitgevoerd. Kortom een volledige nabootsing van de werkelijke situatie.

Het belang van een 1-op-1 test in bovenstaande uitvoering is, dat hiermee wordt voorkomen dat pas bij de daadwerkelijke uitvoering de risico van werkruimte, bereikbaarheid e.d. worden ervaren. Een slechte bereikbaarheid komt de beheersing van de kwaliteit nooit ten goede.

Bij analyse van schades aan oplegconstructies blijkt, dat deze vaak te wijten is aan een slechte ondersabeling waardoor er luchtbellen zijn ontstaan. Luchtbellen onder een oplegging zijn zeer slecht:

  • Minder oppervlak voor een correcte krachtoverdracht van de relatief hoge oplegdrukken. De belaste mortel/beton direct onder de oplegging is doorgaans maatgevend voor de benodigde betondruk kwaliteit. Er is vaak geen “reserve “voor uitvoeringstoleranties.
  • Geen enkele alkalische bescherming van de staalplaat.
  • De luchtbellen kunnen zich vullen met water, zeker in condens rijke omstandigheden. Dit water kan vervolgens bevriezen met een opgedrukte oplegging en verbrokkelde mortel lagen tot gevolg
  • Bij kieren t.g.v. krimpende mortel leiden luchtbellen op termijn vaak tot een “opgeroeste“ oplegging.